چرخ لنگ اوقات فراغت دانش‌آموزان و مَرکب‌داران فراوان!
به‌رغم وجود دستگاه‌های متعدد در ساماندهی برنامه‌های اوقات فراغت میلیون‌‌ها نوجوان و جوان، نوعی بی‌برنامگی و عدم هماهنگی بین این متولیان دیده می‌شود و نگاه سلیقه‌ای و به دور از علائق مخاطبان در برخی برنامه‌ها، به خوبی مشهود است.
گیلان خبر: تابستان و گرمای هوا و تعطیلات مدارس؛ دانش‌آموزان و دانشجویانی که پس از 9 ماه تلاش در جهت علم‌آموزی، فراغتی حاصل کرده و فرصتی برای تجدید قوا کسب کرده‌اند.
آنها هرکدام دارای علایقی بوده و در جستجوی فرصت و ابزار لازم برای گذران مطلوب اوقات فراغت خود هستند.
در خصوص اوقات فراغت تعاریف مختلفی بیان شده است و یکی از کامل‌ترین آنها این طور عنوان شده است که «فراغت را شماری از مشغولیتها میدانند که فرد به اختیار خود، برای استراحت، تفریح و سرگرمی، افزودن به دانش یا توسعه دادن مهارتهایش به کار میگیرد و انجام دادن آنها، رضایت خاطر او را فراهم می‌کند.
همانطور که از این تعریف بر می‌آید، فراغت، بیکاری نیست بلکه نوعی فعالیت را شامل می‌شود که حتی ممکن است مهمترین و دشوارترین فعالیت‌ها باشد.
در حقیقت، آنچه موضوع فراغت را مهم و تأثیر آن را با اهمیت می‌سازد، پرداختن داوطلبانه و خارج از الزام و جبر به انجام کاری است که باعث آرامش و رضایت درونی فرد می‌شود.
اوقات فراغت و ضرورت برنامه‌ریزی برای آن، هم در حوزه فردی و هم در حوزه گروهی مورد تأکید همه روان‌شناسان است؛ چراکه انجام کارهای یکنواخت در حوزه‌های مختلف و در تمام رده‌های سنی، خستگی و رخوت به دنبال دارد و راندمان و کیفیت کار را تا سطح قابل توجهی کاهش می‌دهد و اوقات فراغت به عنوان داروی آرام‌بخش این التهاب و خستگی جسم و روح انسان است.
موضوع فراغت و تدوین برنامه‌های متناسب با آن، همواره در کشورهای مختلف دارای اهمیت بسزایی است و مسئولان، نگاه ویژه‌ای بر تدوین و برنامه‌ریزی اصولی و مطابق با سلایق افراد، خاصه نوجوانان و جوانان دارند.
در کشورمان نیز اوقات فراغت و طراحی برنامه‌های متناسب با آن، حدود 18 دستگاه مختلف را درگیر ساخته است.
وزارت آموزش و پرورش، وزارت ورزش و جوانان، وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، جمعیت جوانان هلال احمر، استانداری، سازمان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، صدا و سیما، سازمان بسیج مستضعفین، شهرداری، کمیته امداد امام‌خمینی(ره)، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، بسیج دانش‌آموزی، سازمان دانش‌آموزی کشور، دستگاه‌هایی هستند که در اوقات فراغت نوجوانان و جوانان نقش دارند.
با نگاهی گذرا در برنامه‌های این دستگاه‌ها، اگرچه می‌توان تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌های آنها را ملاحظه کرد و آثار آن را در برخی مناطق به خوبی مشاهده کرد، اما با اندکی نگاه موشکافانه می‌توان به این موضوع پی برد که علی‌رغم گذشت سال‌ها از آزمون و خطاهای برنامه‌های فرهنگی در دستگاه‌های مرتبط، چرخ این دستگاه‌های فرهنگ‌ساز به خوبی نمی‌چرخد و در بسیاری از گردنه‌ها، لنگ می‌زند.
به بیان جزئی‌تر، دستگاه‌های فرهنگی و متولیان سامان بخشی به اوضاع فراغت نوجوانان و جوانان، خاصه 13 میلیون دانش‌آموز، بعد از تجارب سالیان متمادی، هنوز نتوانسته‌اند به مدلی هماهنگ با نیازهای دانش‌آموزان مختلف با توجه به خرده فرهنگ‌های رایج، نیازهای مختلف سنی، در نظر گرفتن ارزان‌ترین خدمات فرهنگی و ورزشی و با حداقل‌ترین هزینه‌های دریافتی از مخاطبان، به کارگیری روش‌های هوشمندانه مطابق با اصول روان شناسی، جامعه شناسی و اقلیم شناسی دست پیدا کنند.
نکته مهم درخصوص اوقات فراغت، گلایه قاطبه دستگاه‌های ذکر شده در خصوص کمبود بودجه است و در مقابل این ادعا و به نوعی توجیه کم‌کاری بعضی از دستگاه‌ها با عنوان کمبود اعتبارات، بسیاری ار صاحب نظران حوزه نوجوانان و جوانان معتقد هستند که برای سامان بخشی به اوقات فراغت، هرگز کمبود بودجه نداریم بلکه مشکل اصلی تعدّد دستگاه‌های تصمیم‌گیر و موازی کاری این مراکز است.
اگر چه سیر پیشرفت برنامه‌های فراغتی را در طی این چند سال مشاهده می‌کنیم، اما هنوز عدم توازن امکانات و تسهیلات در مناطق برخوردار و کم برخوردار و گرانی هزینه‌های کلاس‌های فرهنگی، هنری و ورزشی و عدم تمکن خانواده‌ها در بهره‌مندی از این خدمات، وجود دارد و دغدغه بسیاری از خانواده‌هاست.
در کنار این مسائل، نگاه سلیقه‌ای و کلیشه‌ای به برنامه‌ها و عدم تناسب برخی برنامه‌ها با مناطق و امکانات آن و بعضاً وجود مربیان و اساتید کم دانش و فاقد تجربه، از جمله اشکالات و کاستی‌ها در اجرای مطلوب و مؤثر فراغت نوجوانان و جوانان است.
*فعالیت 25 هزار پایگاه تابستانی/اوقات فراغت،نیازمند 10 هزار میلیارد تومان بودجه
مهدی فیض، معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش در خصوص «اوقات فراغت دانش‌آموزان»، اظهار داشت: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، ساحت‌های مختلفی وجود دارد.
وی ادامه داد: آنچه در طول 9 ماه تحصیلی اتفاق می‌افتد، ساحت‌های علمی، اخلاقی و فناوری است، اما به ساحت‌های سیاسی، اجتماعی، هنری و زیباشناختی در این مدت توجه نمی‌شود.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش افزود: در 3 ماهه تابستان دانش‌آموز باید فراغتی داشته باشد و به ساحت‌های دیگر توجه شود و همانطور که برنامه درسی و آموزشی در طول سال تحصیلی داریم، درست این است که در تابستان نیز برای تعطیلات برنامه جامعی داشته باشیم.
فیض یادآور شد: برنامه‌ریزی اوقات فراغت را مکمل برنامه سال تحصیلی دانسته و به آن نگاه می‌کنیم و اینکه برخی خانواده‌ها اصرار دارند، دانش‌آموزان را به کلاس‌های تقویتی و آمادگی ببرند، این تربیت نامتوازنی را رقم زده و آثار منفی به دنبال دارد.
وی با اشاره به تجارب بین‌المللی در خصوص اوقات فراغت، تصریح کرد: اکثر قریب به اتفاق کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که بعد از 9 ماه یادگیری، باید یک دوره رسوب یادگیری باشد تا آنچه دانش‌آموزان آموخته‌اند، تثبیت شود.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش در خصوص «فعالیت‌های مرتبط با اوقات فراغت دانش‌آموزان»، متذکر شد: فعالیت‌هایی مثل گلدوزی و قلاب‌بافی برای دختران و مهارت‌آموزی در مراکز فنی و حرفه‌ای، ورزشی و فعالیت‌هایی که جنبه ایجاد تعاملات اجتماعی را به همراه دارد، مورد توجه است و نباید اوقات فراغت را خلاصه در سر کلاس بدانیم.
فیض در خصوص «برنامه‌های حال حاضر آموزش و پرورش در حوزه فراغت دانش‌آموزان»، متذکر شد: ستاد مرکزی برنامه‌ریزی اوقات فراغت دانش‌آموزان در تابستان تشکیل شده است و علاوه بر آموزش و پرورش، دستگاه‌های دیگری نیز در این خصوص وجود دارند.
وی با اشاره به تعاملات آموزش و پرورش با سایر دستگاه‌ها در غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان، افزود: با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای تفاهم نامه‌ای امضا کرده‌ایم و قرار شده است برنامه‌های کوتاه مدت و آموزش مهارتی برای دانش‌آموزان انجام شود تا دانش‌آموزان پس از آموزش و کسب مهارت گواهینامه‌ای از سوی این سازمان دریافت کنند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: «هر دانش‌آموزش یک مهارت» را به عنوان شعار فعالیت‌های تابستانی انتخاب کردیم که این شعار در تابستان سال گذشته نیز انتخاب شده و اجرا می‌شد.
فیض بیان داشت: دانش‌آموزان برای کسب مهارت، باید 100 ساعت آموزش را در طی 3 فصل تابستان آموزش دیده و پس از طی کردن این سه دوره، به دانش‌آموزان گواهینامه مهارت اعطا می‌شود.
وی با اشاره به فعالیت 24 هزار پایگاه تابستانی اوقات فراغت در سال گذشته، خاطرنشان کرد: امسال 25 هزار پایگاه اوقات فراغت تابستانی را ایجاد کرده‌ایم و دانش‌آموزان می‌توانند در این مراکز ثبت‌نام کنند و بخشی از آموزش‌های لازم را در این پایگاه‌ها و بخش دیگر را با گرفتن معرفی نامه در مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای کسب کنند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش در خصوص «همکاری سازمان‌های مختلف در بحث اوقات فراغت با وزارت آموزش و پرورش»، تصریح کرد: سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، سازمان تبلیغات اسلامی، هلال احمر، بسیج دانش‌آموزی، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، سازمان دانش‌آموزی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله دستگاه‌های همکار در بحث اوقات فراغت هستند.
فیض با اشاره به فعالیت وزارت ورزش و جوانان در خصوص اوقات فراغت، یادآور شد: این وزارتخانه عمدتاً به عنوان ارائه دهنده فضا مطرح است و خدماتی به آموزش و پرورش ارائه نمی‌دهد؛ ضمن اینکه شهرداری‌ها، فرهنگسراها و خانه محلات نیز در این خصوص فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به میزان بودجه لازم برای غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان، افزود: اگر 14 میلیون دانش‌آموز داشته باشیم و در مدت 100 روزه تابستان، 100 ساعت آموزشی برای هر یک دانش‌آموز در نظر بگیریم و میزان شهریه آن را 7 هزار تومان تعیین کنیم،نیازمند 10 هزار میلیارد تومان بودجه هستیم.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش گفت: امسال برای اولین بار در طی 5 سال گذشته، 2 میلیارد تومان بودجه به موضوع اوقات فراغت دانش‌آموزان اختصاص پیدا کرده است؛ در حالی که این میزان در سال گذشته صفر بوده است و بار اصلی به دوش خانواده‌ها بوده و برای ارائه خدمات فراغتی دانش‌آموزان از خانواده‌ها وجه دریافت می‌شد؛ ضمن اینکه این 10 هزار میلیارد تومان یعنی یک چهارم بودجه آموزش و پرورش است.
فیض با تأکید بر اینکه نگاه به آموزش و پرورش نگاه به کتاب درسی است، گفت: بقیه موضوعات فراموش شده و نام فعالیت‌های دیگر را فوق برنامه گذاشتند؛ در حالی که باید در تمام برنامه‌ها و بودجه‌ها توسعه متوازن ایجاد کنیم.
وی با اشاره به سند تحول، بیان داشت: در سند تحول به مفهوم اوقات فراغت پرداخته نشده است؛ بلکه گفته شده باید برای همه ساحت‌ها به صورت متوازن زمان و بودجه اختصاص دهیم، اما این نگرش به اوقات فراغت، صحیح نیست و همه به دنبال آموزش رفته‌اند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش با اشاره به فعالیت شورای توسعه فرهنگ قرآنی، یادآور شد: این شورا که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده است، دارای کمیسیون‌های مختلفی است؛ از جمله کمیسیون آموزش عمومی قرآن که آموزش و پرورش محور و هماهنگ کننده دستگاه‌های مختلف در این خصوص است.
فیض تأکید کرد: در حوزه اوقات فراغت باید آموزش و پرورش محور باشد و باید مدلی شبیه کمیسیون آموزش قرآن در خصوص اوقات فراغت داشته باشیم و این کمیسیون با محوریت آموزش و پرورش باشد و بودجه‌های مربوطه برای دستگاه‌های مختلف متناسب با امکانات و نوع فعالیت‌های آنها توزیع شود.
وی در خصوص «زمان عملیاتی شدن کمیسیون اوقات فراغت»، افزود: زمانی سازمان ملی جوانان داشتیم که وظیفه ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌ها را بر عهده داشت که در ادامه به وزارت ورزش و جوانان تبدیل شد، اما دیگر هیچ دستگاهی تشکیل نشده و جایگزین سازمان ملی جوانان نشد تا وظیفه هماهنگ کنندگی دستگاه‌ها را عهده‌دار شود؛ در نتیجه باید به مدل سازمان ملی جوانان برگردیم که وظیفه هماهنگ کنندگی را بر عهده داشت.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: اگر نمی‌خواهیم این سازمان تشکیل شود، باید دولت باید لایحه‌ای به مجلس در این خصوص ارائه دهد و یا این کار در شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شود که بنده فکر می‌کنم مسیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بهتر است و ما باید طراح ایده اولیه آن در آموزش و پرورش باشیم.
فیض با برشمردن اهمیت تبیین برنامه‌های اوقات فراغت برای دانش‌آموزان، متذکر شد: بنده فکر می‌کنم هنوز در کشور بحث اوقات فراغت به عنوان موضوعی که یک فرد خاص دغدغه‌مند آن شود، وجود ندارد و به این سطح اهمیت نرسیده است؛ در حالی که باید یک فرد در سطح رئیس‌جمهور یا وزرا، پرچمدار اوقات فراغت باشد و در صورتی که این‌طور باشد، می‌توان از همین حالا برای تابستان سال دیگر برنامه‌ریزی کرد.
در خصوص تحلیل عملکرد و بازخورد فعالیت پایگاه‌های تابستانی اوقات فراغت دانش آموزان، مهدی علی اکبرزاده، مدیرکل سابق فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش با اشاره به راه‌اندازی سامانه اوقات فراغت در سال جاری اظهار داشت: این سامانه ضمن رصد فعالیت‌های در حال انجام در خصوص اوقات فراغت دانش‌آموزان و فعالیت پایگاه‌های تابستانی، به آسیب شناسی این نوع فعالیت‌ها می پردازد و این آمارها و تحلیل‌ها، کمکی برای برنامه‌ریزی‌های سال‌های آینده است.
وی ادامه داد: آنچه از سال‌های گذشته برداشت شده است، این موضوع است که خانواده‌ها به لحاظ داشتن اطمینان از آموزش و پرورش سعی می‌کنند فرزندان خود را در پایگاه‌های تابستانی برای گذران اوقات فراغت ثبت‌نام کنند.
مدیرکل سابق فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: در سال‌های گذشته شاهد بودیم که دانش‌آموزان علاوه بر اینکه در تابستان به سمت کلاس‌های آموزشی و جبرانی می‌روند، از کلاس‌های مهارتی نیز خوب استقبال می‌کنند.
علی‌اکبرزاده با اشاره به همکاری این وزارتخانه با سایر دستگاه‌ها برای غنی سازی اوقات فراغت تابستان دانش‌آموزان، متذکر شد: برنامه‌ای با سازمان فنی و حرفه‌ای داشتیم تا از امکانات و مربیان آنها استفاده کنیم؛ ضمن اینکه سعی کرده‌ایم با کانون‌های فرهنگی و تربیتی مساجد نیز همسو شویم تا مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، ورزشی، قرآنی و غیره دانش‌آموزان را بالا ببریم.
وی در خصوص «میزان شهریه پایگاه‌های تابستانی اوقات فراغت دانش‌آموزان در تابستان»، خاطرنشان کرد: تعیین شهریه‌ها را به استان‌ها واگذار کرده‌ایم تا متناسب با هزینه‌ها و وضعیت منطقه خود، از دانش‌آموزان دریافت کنند؛ برخی از رشته‌ها رایگان و برخی دیگر نیز به دلیل اینکه نیازمند امکانات و مربیان متخصص است شهریه‌های متفاوتی دریافت می‌شود.
مدیرکل سابق فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش از کمک 2 میلیارد تومانی این وزارتخانه به پایگاه‌های تابستانی مناطق کم برخوردار کشور برای تأمین هزینه‌های مربوط به کلاس‌ها و مربیان آن در تابستان سال جاری خبر داد.
«70 درصد دانش‌آموزان» توانایی استفاده از برنامه‌های تابستانی را ندارند/ «ضعف مدیریت» بزرگترین کمبود در اوقات فراغت است
مجید ابهری، آسیب شناس اجتماعی در خصوص «گذران اوقات فراغت دانش‌آموزان و برنامه‌های در نظر گرفته شده برای آنها از سوی دستگاه‌های مختلف»، اظهار داشت: با شروع فصل تابستان خانواده‌ها دچار چالش و اضطراب می‌شوند؛ چراکه باید برای فرزندان خود برنامه‌های مناسب تهیه کنند.
وی ادامه داد: بر اساس پژوهش‌های 10 سال گذشته، بعد از فصل تابستان آسیب‌های اجتماعی تا بیش از 30 درصد افزایش پیدا می‌کند؛ چراکه فرزندان ما در تابستان قادر به استفاده از برنامه‌های اوقات فراغت نیستند.
این آسیب شناس اجتماعی افزود: حدود 70 درصد از دانش‌آموزان قادر به استفاده از برنامه‌های تابستان نیستند؛ چراکه کلاس‌های گرانقیمت موسیقی و آموزش‌های ورزشی، از توان مالی خانواده‌ها خارج است.
ابهری تصریح کرد: متأسفانه خانواده‌ها نیز برای فرزندان خود برنامه‌ای ندارند و کودکان و نوجوانان نیز بین 2 تا 6 ساعت در روز وقت خود را صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند؛ در حالی که در دو دهه گذشته فرزندان توسط والدینی که کار آزاد و حرفه‌ای داشتند به محل کار برده می‌شدند و ضمن گذران اوقات فراغت، حرفه آموزی می‌کردند، اما این حرکت نیز انجام نمی‌شود.
وی متذکر شد: اوقات فراغت برای دانش‌آموزان اضطراب، برای خانواده‌ها دلهره و برای همسایگان و دیگر مردم، دردسر شده است.
این آسیب شناس اجتماعی در خصوص «میزان موفقیت دستگاه‌های مختلف در موضوع اوقات فراغت دانش‌آموزان»، خاطرنشان کرد: در خصوص اوقات فراغت، نه کمبود سازمان داریم و نه فقدان بودجه؛ بلکه ضعف و فقدان مدیریت اوقات فراغت و کارشناس آن را داریم که این موضوع کودکان و فرزندانمان را آزار می‌دهد.
ابهری بیان داشت: ما مدیر اوقات فراغت که دارای تخصص و دیدگاه فعال در این خصوص باشد، نداریم و کلاس‌های آموزشی خسته کننده برای دانش‌آموزان که 9 ماه در کلاس درس شرکت کردند، یکی از حرکت‌های اصلی تشکیلات اوقات فراغت است.
وی با بیان اینکه با کمبود کارشناس و مدیر اوقات فراغت رو به رو هستیم، عنوان کرد: باید این خلأ جبران شود؛ چراکه برنامه‌ها جنبه پرکردن وقت و هزینه کردن بودجه دارد و هیچ فایده‌ای برای دانش‌آموزان ندارد و حرفه‌ای یاد نمی‌گیرند.
این آسیب شناس با اشاره به مصادیق وقت تلف کردن دانش‌آموزان، تصریح کرد: دانش‌آموزان یا تلویزیون تماشا کرده و یا بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند و اوقات فراغت تابستانی، باعث اتلاف وقت فرزندان شده است.
ابهری تأکید کرد: 10 تا 20 درصد از دانش‌آموزان به ویژه در تهران و شهرهای بزرگ هستند که می‌توانند از برنامه‌های اوقات فراغت؛ مانند کلاس‌های آموزشی و ورزشی استفاده کنند.
*برنامه‌های اوقات فراغت باید جهت‌دار بوده و موجب کشف استعدادها شود
نادر قلم‌بُر، روانشناس در خصوص «برنامه‌های گذران اوقات فراغت دانش‌آموزان»، اظهار داشت: دانش‌آموزان نیاز دارند در تابستان انرژی جسمی و روانی خود را تخلیه کنند.
وی ادامه داد: اوقات فراغت کمک می‌کند این انرژی در جهات مثبت و آن چیزی که جامعه می‌خواهد مصرف شده و به بطالت کشیده نشود.
این روانشناس افزود: هر چقدر برای اوقات فراغت بهتر برنامه‌ریزی شود، ضمن تخلیه بهتر انرژی، برای آینده مؤثرتر خواهد بود.
قلم‌بر در واکنش به این پرسش که «آیا دستگاه‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش توانسته‌اند در ارایه برنامه‌های مختلف تابستانی موفق باشند؟»، تصریح کرد: نه موفق نبوده‌اند، پایه این کار آموزش و پرورش است که در این خصوص موفق نبوده است؛ چراکه این وزارتخانه در مسائل مالی و رفاهی معلمان خود کم آورده است تا چه برسد به اینکه بخواهد در این راه هزینه لازم را انجام دهد.
وی با اشاره به اینکه مشارکت اولیا در این خصوص مؤثر است،گفت: همه اولیا به خصوص در مناطق محروم قادر به کمک به مدارس نیستند؛ در نتیجه شهرداری‌ها باید به این موضوع ورود پیدا کرده و به این وزارتخانه کمک کنند.
این روانشناس یادآور شد: باید برنامه‌ها جهت دار باشد تا باعث به هدر رفتن انرژی نوجوانان و جوانان نشود و استعدادهای دانش‌آموزان کشف شده و در اوقات فراغت شناسایی شود؛ ضمن اینکه به سمت توانمندی‌های آنها حرکت کنند و مدارس را از یکنواختی و حرکت به سمت حفظ کردن مطالب درسی بیرون بیاورند.
قلم‌بر با اشاره به اقدامات دستگاه‌های مختلف در پر کردن اوقات فراغت دانش‌آموزان متذکر شد: باید این دستگاه‌ها برنامه‌ریزی درستی داشته باشند و بعد از آن، تیمی که در این خصوص انتخاب می‌شود، به سیستم آموزش و پرورش کمک کنند و زمانی این موضوع عملی می‌شود که به طور جدی کار انجام شود، اما وقتی اداره این پایگاه‌ها خودگردان می‌شود، دانش‌آموزان ناتوان مالی، از گردونه فعالیت‌ها خارج می‌شوند.
در ارزیابی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان به ویژه دانش‌آموزان اگرچه امکانات و تمهیدات مطلوبی در مقایسه با سال‌های گذشته منظور شده است، اما نمی‌توان منکر کاستی‌ها و نارسایی‌های موجود بود؛ کمبودهایی که می‌توان آن را در مناطق محروم جامعه به خوبی مشاهده کرد و به وضوح دید که چگونه اوقات ارزشمند فراغت هزاران نوجوان و جوان روستایی و مناطق کم برخوردارتر، در نازل‌ترین سطح ممکن، بدون کمترین طرح و برنامه‌ای هدر رفته و آرزوی برخوردار شدن از امکانات فرهنگی و ورزشی به سان مناطق برخوردار، هرسال به خاطرات تکراری سال گذشته بپیوندد؛ از کودک و نوجوانی که در اندیشه ساده‌ترین ابزار تفریحی باید به اجبار به کوچه گردی و بطالت گذرانی اوقات طویل‌المدت تابستان بگذراند تا فرزندان مناطق شهری و مرکزی که گاهاً در انتخاب امکانات آموزشی و تفریحی دچار سختی انتخاب می‌شوند، می‌توان نوسان قابل توجهی را ملاحظه کرد.
اما همگان می‌دانیم آرمان مطلوب و حق مشروع هر نوجوان و جوانی در هر نقطه از این مرز وبوم، بهره‌مندی و استفاده یکسان از امکانات تفریحی و آموزش و مهارت افزایی است؛ این انتظار نه محدویت و تفاوت فرهنگی موجود در مناطق مختلف را می‌پذیرد و نه رنگ، نژاد و قومیت را؛ بلکه دستان توانگر و با درایتی می‌طلبد که با اندیشه‌های گران‌سنگ خود، سبب ساز ارتقای فرهنگی و رشد فکری آینده سازان ایران اسلامی را فراهم کنند.
منبع: فارس